نقش حکمت اعتداد در حکم عده افراد بدون رحم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش پژوه مقطع دکتری فقه خانواده، از کشور نیجریه، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.

2 مدیر گروه فقه خانواده، مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.

چکیده

دین اسلام از آخرین ادیان آسمانی و نجات‌‏دهنده جامعه بشریت است. این دین بزرگ‌ترین خدمت را به همه جهانیان کرده به‌ویژه به زنانی که قبل از اسلام در رنج به‌سر می‌بردند. اسلام با وضع قوانین و احکام عادلانه، مظلومیت و محرومیت زنان را پایان داد. احکام مربوط به عده زنان در قوانین اسلامی متناسب با کرامت و ارزش انسانی زنان وضع و تشریع شده است. این تکلیف (عده) آثار فقهی و حقوقی فراوانی به‌دنبال دارد و گستره آن بسیاری از زنان جامعه را شامل می‌شود. شناخت دقیق این مسئله و تشخیص محدوده زمانی آن نسبت به حالات و وضعیت‌های مختلف زنان اهمیت بسزایی دارد به‌ویژه اینکه امروزه با پیشرفت دانش پزشکی و امکان اخراج رحم، مسائل و سؤالات جدیدی در این مورد مطرح می‌شود. هدف نوشتار حاضر که بااستفاده از منابع معتبر فقهی-کتابخانه‌ای و با روش توصیفی گردآوری شده بررسی نقش حکمت اعتداد در حکم عده افراد بدون رحم است. براساس نوشتار حاضر در کلمات فقهای امامیه اشاراتی وجود دارد مبنی بر اینکه ملاک عدم عده بر خردسالان و کهن‌سالان (یائسه)، عدم امکان باروری یا آگاهی یافتن از تهی بودن رحم از حمل است. این معیار در فرض مورد بحث نیز وجود دارد. نتیجه اینکه عده بر زنان فاقد رحم واجب نیست.
 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. قران کریم (1395). مترجم: محمدامین، انصاریان. قم: زلال کوثر.
  2. اصفهانی، سید ابوالحسن (1385). وسیله النجاه. قم: دارالکتب علمیه.
  3. بحرانی، یوسف (بی‌تا). حدائق الناضره. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  4. جبعی عاملی (شهید اول)، محمد‌بن جمال‌الدین (1410هـ.ق). اللمعه الدمشقیه. قم: منشورات دار‌الفکر.
  5. جبعی عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین ( 1413هـ.ق). مسالک الافهام. قم: مؤسسه معارف اسلامیه.
  6. جبعی عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین (1379). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
  7. حرعاملی، محمد‌بن حسن (1409هـ.ق). وسائل الشیعه. بیروت: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
  8. حلبی، ابن‌زهره (1417هـ.ق). غنیه النزوع. قم: منشورات مؤسسه الامام الصادق (ع).
  9. حلی (ابن ادریس)، محمد‌بن منصور (بی‌تا). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  10. حلی (علامه)، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر (بی‌تا). تبصره المتعلمین. تهران: چاپ سنگی.
  11. خوانساری، سید احمد (1355). جامع المدارک. تهران: مکتبه صادق.
  12. راغب اصفهانی، ابو‌القاسم (1404هـ.ق). مفردات فی غریب القرآن. قم: دفتر نشر کتاب.
  13. سبزواری، محمدباقر (بی‌تا). ذخیره المعاد. تهران:چاپ سنگی.
  14. سلار دیلمی، ابی یعلی حمزه‌بن عبدعزیز (1414هـ.ق). مراسم علویه. قم: انتشارات امیر.
  15. صدوق (ابن بابویه)، محمد‌بن علی (1385). علل الشرایع. بیروت: دار‌‌احیاء تراث عربی.
  16. صدوق (ابن بابویه)، محمد‌بن علی (1415هـ.ق). المقنع. قم: مؤسسه الامام الهادی (ع).
  17. طباطبایی، سید محمدحسین (بی‌تا). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دار‌‌الکتب الاسلامیه.
  18. طبرسی، ابوالفضل‌بن حسن (1407هـ.ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار‌‌احیاء تراث عربی.
  19. طوسی، ابی جعفر محمد‌بن حسن (1363). الاستبصار فی ما اختلف من الآثار. قم: دار‌الکتب الاسلامیه.
  20. طوسی، ابی جعفر محمد‌بن حسن (1365). تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه. قم: دار‌الکتب الاسلامیه.
  21. طوسی، ابی جعفرمحـمد‌بن حسن (بی‌تا). النهایه فی مجرد الفتاوی. بیروت: دار‌‌اندلس.
  22. علامه حلی، حسن‌‌بن یوسف‌بن مطهر (1415هـ.ق). قواعد الاحکام. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  23. علم الهدی، سید مرتضی (1415هـ.ق). الانتصار. قم: انتشارات جامعه مدرسین.
  24. فیض کاشانی، محمدحسن (1415هـ.ق). الوافی. اصفهان: منشورات مکتبه امیرالمؤمنین.
  25. فیومی، احمد‌بن محمد‌بن علی (1405هـ.ق). المصباح المنیر فی غریب شرح الکبیر الرافضی. قم: مؤسسه دار‌البهره.
  26. قزوینی، علی علوی (۱۳۸۷). انواع عده و وضعیت زنان فاقد رحم. نشریه مطالعات راهبردی زنان، شماره 40، 7-40.
  27. کلینی، محمد‌بن یعقوب ( 1413هـ.ق). فروع الکافی. بیروت: انتشارات دار‌الاضواء.
  28. مامقانی، عبدالله (1404هـ.ق). مناهج المتقین. قم ایران: مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث.
  29. مجلسی، محمدباقر (1407هـ.ق). ملاذ الاخبار فی فهم تهذیب الاحکام. قم: مکتبه آیت‌الله المرعشی.
  30. محقق حلی، یحیی‌بن سعید (1409هـ.ق). شرایع الاسلام فی الحلال و الحرام. قم: انتشارات امیر.
  31. مکارم شیرازی، ناصر (1375). تفسیر نمونه. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
  32. مکارم شیرازی، ناصر (1381). استفتائات جدید. قم: انتشارات مدرسه الامام علی‌بن ابی‌طالب.
  33. موسوی خمینی، روح‌الله (1390). تحریرالوسیله. قم: دار‌‌الکتب العلمیه.
  34. مؤمن قمی، محمد (1374). بررسی فقهی حکم زنان بدون رحم. نشریه فقه اهل ‌بیت، شماره 2، صص99-146.
  35. مؤمن قمی، محمد (1415هـ.ق). کلمات سدیده فی مسائل جدیده. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
  36. نجفی، محمدحسن (1981). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. بیروت: دار‌الاحیاء التراث العربی.
  37. یزدی، سید محمدکاظم (1423هـ.ق). عروه‌الوثقی. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
پژوهش های فقهی زنان و خانواده
دوره 6، شماره 10
1403
صفحه 9-26

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار