واکاوى آسیب‏‌ها و پیامدهای منفی مدرنیته در ساختارخانواده مسلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌پژوه سطح چهار فقه خانواده، از کشور ایران، مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران

2 دانش‌پژوه سطح چهار فقه خانواده، از کشور افغانستان، مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.

چکیده

مدرنیته شیوه‌ای نوین در حوزه‌های مختلف زندگی انسان است که با ارائه سبک جدیدی از زندگی، تحولی فراگیر را در جامعه به ارمغان آورد. مقاله حاضر، پیامدهای مدرنیته در خانواده را بررسی می‌کند. مدرنیته تأثیرات مثبتی مانند رفاه، سهولت دسترسی به دنیای اطلاعات و... را باخود به‌همراه داشت، اما پیامدهای منفی نیز داشت. هدف از بررسی این موضوع روشن کردن ابعاد منفی مدرنیته بر خانواده است تا با نگاهی نو به این مسئله از اثرات منفی آن بر خانواده که مهمترین عضو جامعه است، کاسته شود. نوشتار حاضر بعد از بررسی منابع اسلامی، تحلیلی، جامعه‌شناسی و سایر منابع با روش فردی- کتابخانه‌ای، توصیفی- کاربردی پس از اشاره به جایگاه خانواده در اسلام و مؤلفه‌های مدرنیته به پیامدهای منفی مدرنیته مانند تغییر در ساختار و فرهنگ خانواده، شیوه همسرگزینی، کاهش روابط عاطفی خانواده، نرخ باروری و افزایش طلاق می‌پردازد.
 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. قرآن کریم (1372). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. قم: انتشارات امیرالمؤمنین.
    1. ابراهیم‌زاده آملی، عبدالله (1386). انسان در نگاه اسلام و اومانیسم. نشریه قبسات، 44(12)، 70- 51.
    2. برناردز، جان (1384). درآمدی به مطالعات خانواده. مترجم: قاضیان، حسین. تهران: نشر نی.
    3. بی‌نا، مرکز امور زنان و خانواده - ریاست جمهوری (1402). نگاهی به آسیب‌های خانواده امروز و علل ضعف در کارکردها. مشاهده شده در: http: //women. tavanir. org. ir/asibKH. asp
    4. بی‌نام (13959). مدرنیته و خانواده ایرانی. روزنامه صبح نو، ش 1، 7/7/1395.
    5. جوکار، محبوبه (1391). گذری کوتاه بر تأثیر مدرنیسم بر خانواده با تأکید بر خانواده ایرانی کتاب اندیشه‌های راهبردی زن و خانواده. گردآوری و تدوین دبیرخانه نشست اندیشه‌های راهبردی. تهران: نشر پیام عدالت.
    6. جوکار، محبوبه (1393). مدرنیته، تغییر سبک زندگی و کاهش جمعیت در ایران. نشریه پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، 2(2)، 39-
    7. چراغی، طیبه (1388). جایگاه خانواده در اسلام در کلام مقام معظم رهبری. مشاهده شده در: rasekhon 12/12/ 1402
    8. حسینی کوهساری، اسحاق (1384). پژوهشی قرآنی در خصوص جایگاه خانواده در اسلام. نشریه پژوهش‌های فقهی، 2، 139-
    9. رضایی، مریم (1394). تأثیر مدرنیسم بر خانواده‌های جامعه اسلامی. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی، روان‌شناسی و علوم اجتماعی. تهران: مؤسسه مدیران ایده‌پرداز پایتخت ایلیا.
    10. زرشناس، شهریار (1383). مبانی نظری غرب مدرن. تهران: نشر کتاب صبح.
    11. زیبایی‌نژاد، محمدرضا.، و سبحانی، محمدتقی (1379). درآمدی بر نظام شخصیت زن در اسلام. قم: نشر هاجر.
    12. سالاری‌فر، محمدرضا (1385). خانواده در نگرش اسلام و جامعه شناسی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    13. سرایی، حسن (1385). تداوم و تغییر خانواده در جریان گذار جمعیتی ایران. نشریه نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، 2، 37-
    14. سگالن، مارتین (1370). جامعه‌شناسی تاریخی خانواده. مترجم: الیاسی، حمید. تهران: نشر مرکز.
    15. صادقی فسایی، سهیلا.، و عرفان‌منش، ایمان (1392). تحلیل جامعه‌شناختی تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی و ضرورت تدوین الگوی ایرانی اسلامی. نشریه زن در فرهنگ و هنر، 1(5)، 63- 84.
    16. عارفی، عباس (1383). تاریخچه نسبی‌گرایی در فلسفه علم. نشریه ذهن، 19(5)، 41- 62.
    17. گاردنر، ویلیام (1392) جنگ علیه خانواده. مترجم: محمدی، معصومه. قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
    18. گیدنز، آنتونی (1377). پیامدهای مدرنیت. مترجم: ثلاثی، محسن. تهران: نشر مرکز.
    19. محمدی نجات، محمدرضا (1378). نگاهی گذرا به تصویر زن مسلمان در رسانه‌های غربی. نشریه مطالعات راهبردی زنان، 5، ص 61- 78.
    20. مطهری، مرتضی (1392). تعلیم تربیت در اسلام. قم: انتشارات صدرا.
    21. معین، محمد (1388) فرهنگ معین. تهران: انتشارات امیر کبیر.
    22. ورکیانی، فرحناز (بی‌تا). امروز، دیروز، فردا «گفت‌وگو با دکتر باقر ساروخانی. نشریه آموزش علوم اجتماعی، 3(8)، 3-
پژوهش های فقهی زنان و خانواده
دوره 6، شماره 10
1403
صفحه 47-61

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار